Skala Apgar – na jakiej podstawie oceniany jest noworodek

Dziesięć punktów w skali Apgar – na takie słowa czekają chyba wszyscy rodzice niedługo po narodzinach swego dziecka. Dziesięć, czyli maksimum punktów w tej noworodkowej skali, jest dla nich znakiem, że maluch przyszedł na świat zdrowy i w pełni sił do dalszego rozwoju już poza brzuchem mamy.

Czym jest skala Apgar?

Skala Apgar została wprowadzona w połowie XX wieku przed pediatrę Virginię Apgar. Jest to system oceny nowonarodzonych dzieci pod kątem czynności życiowych niezbędnych do samodzielnej egzystencji. Badanie wykonuje się w 1, 3 , 5 i 10 minucie życia dziecka. Skala Apgar jest 10-punktowa, bada się 5 parametrów, za każdy z nich maluszek może otrzymać maksymalnie 2 punkty – przyznaje się je za wysoką ocenę danego parametru. Za niższą ocenę noworodek otrzymuje 1 lub 0 punktów. Ciekawostką może być fakt, iż pierwsza litera każdego z badanych parametrów w języku angielskim również tworzy nazwę Apgar.

Za co noworodek zbiera punkty?

• Zabarwienie skóry – A (appearance)
  Nowonarodzone zdrowe dziecko ma skórę barwy różowej, wyraźny kolor jest dowodem na wysokie stężenie tlenu we krwi maluszka, w zależności od zabarwienia skóry noworodek otrzymuje:
  – 2 punkty – wyraźnie różowe zabarwienie skóry;
  – 1 punkt – lekko różowe zabarwienie skóry, różowa skóra jedynie na tułowiu;
  – 0 punktów – sine zabarwienie skóry.
• Czynność serca – P (pulse)
  Po odcięciu pępowiny układ sercowo-naczyniowy dziecka staje się samodzielnym mechanizmem, maluch dostaje punkty w zależności od tego, jak jego małe serduszko radzi sobie w nowej sytuacji:
  – 2 punkty – powyżej 100 uderzeń serca na minutę;
  – 1 punkt – poniżej 100 uderzeń serca na minutę;
  – 0 punktów – praca serca niewykrywalna (KONIECZNY MASAŻ SERCA!).
• Reakcja na bodźce – G (grimace)
  Ta próba ma na celu zbadanie czynności układu nerwowego malca, zazwyczaj wykonuje się ją wprowadzając do nosa dziecka cewnik i przyznaje punkty obserwując jego reakcję:
  – 2 punkty – kichanie, kaszel, krzyk – świadczą o prawidłowym mechanizmie obronnym;
  – 1 punkt – grymas;
  – 0 punktów – brak reakcji.
• Napięcie mięśni – A (activity)
  Prawidłowe napięcie mięśni jest także, podobnie jak poprzedni badany parametr, oznaką dobrze funkcjonującego układu nerwowego; w zależności od jakości tegoż napięcia maluch otrzymuje:
  – 2 punkty – samodzielne, swobodne ruchy, prawidłowe napięcie mięśni;
  – 1 punkt – osłabione ruchy, obniżone napięcie mięśni;
  – 0 punktów – wiotkość, brak napięcia mięśni.
• Oddychanie – R (respiration)
  Po przyjściu na świat malec zaczerpuje pierwszy samodzielny oddech, podczas tego przełomowego aktu uczynniają się płuca dziecka, nieużywane dotąd w brzuchu mamy. Jakość pierwszych oddechów malca ma odzwierciedlenie w punktacji:
  – 2 punkty – oddech prawidłowy, krzyk, płacz;
  – 1 punkt – oddech spowolniony, nieregularny, słabe kwilenie;
  – 0 punktów – brak oddechu (KONIECZNE SZTUCZNE ODDYCHANIE!).

Co mówią wyniki?

Po każdorazowym badaniu sumuje się punkty przyznane dziecku podczas przeprowadzania kolejnych prób. Wynik końcowy jest odzwierciedleniem ogólnej kondycji maluszka:

• 7 – 10 punktów – stan dobry noworodka,
• 4 – 6 punktów – stan średni, wskazujący na konieczność obserwacji dziecka i czynności wspomagające, np. podanie tlenu,
• 0 – 4 punktów – ciężki stan noworodka, konieczna natychmiastowa reanimacja – wspomaganie oddychania i pracy serca.

Niski wynik ostateczny dziecka nie powinien być jeszcze podstawą do niepokoju, jeżeli w kolejnych próbach testu widoczna jest poprawa stanu ogólnego. Systematyczny wzrost sumy punktów świadczy o stopniowej adaptacji małego organizmu do życia poza brzuchem mamy.